Milli Gazete'nin ulaştığı belgede özetle şu ifadeler yer alıyor: Hacı Bayram Veli Camii'nde Cuma namazı kılınacak. Ardından Kur'an tilaveti ve Buhari Şerif okunacak. Yurdun her köşesinde hatimler yapılacak. Tüm yurtta cuma günü ezandan önce minarelerde Salâvat-ı Şerife getirilecek. Cuma namazı öncesinde ise Mevlid-i Şerif okunacak.

İstanbul'un İtilaf güçleri tarafından işgaliyle birlikte çalışamaz duruma gelen Mebusan Meclisi'ne alternatif olarak Ankara'da açılan meclis... Yani, Türkiye Büyük Millet Meclisi, TBMM...

21 Nisan 1920... TBMM'nin açılışına iki gün kala Heyet-i Temsili'ye adına kumandanlıklara tamim yollayan Atatürk, 28 Şubat Post-Modern darbecilerine göre irticacı mı? Mustafa Kemal imzasını taşıyan 6 maddelik belgede, Meclis'in açılış programının nasıl olacağı belirtilirken, tüm yurtta da yapılması istenen programlar bildiriliyor.

Tarikat şeyhi, müftü, hoca, belediye başkanı, aşiret reisi, doktor, işçi gibi toplumun her kesiminden mebuslar (milletvekili) yer alıyor. Ancak, Meclis'in açılışından önce Mustafa Kemal Paşa tarafından kumandanlıklara gönderilen bir belge dikkat çekiyor. Belgede, Ankara'da kurulacak olan Meclis'in açılış programının nasıl yapılacağı anlatılıyor.

ATATÜRK'ÜN EMRİ: YURDUN HER KÖŞESİNDE HATİMLER YAPILACAK

21 Nisan 1920'de Mustafa Kemal Paşa tarafından Heyet-i Temsiliye adına kumandanlıklara gönderilen 6 maddelik tamimde, Meclis'in açılış programı bildiriliyor. Ayrıca yurdun her yerinde de dualar, hatimler yapılması isteniyor. Özetle şu ifadeler yer alıyor: Hacı Bayram Veli Camii'nde Cuma namazı kılınacak. Ardından Kur'an tilaveti ve Buhari Şerif okunacak. Yurdun her köşesinde hatimler yapılacak. Tüm yurtta cuma günü ezandan önce minarelerde Salâvat-ı Şerife getirilecek. Cuma namazı öncesinde ise Mevlid-i Şerif okunacak. Bu tebliğ, köyler dâhil olmak üzere vatanın her köşesine ulaştırılacak, ayrıca levhalara da asılarak duyurulacak.

HİLAFETİN İSTİKLALİ İÇİN DUA

Tamimin dördüncü maddesinde "... Halife ve padişahımızın, din ve devletimizin, vatan ve milletimizin halâsı, selameti ve istiklali için dua edilecektir" ifadesi yer alıyor.

Yine Mustafa Kemal imzası taşıyan tamimin altıncı maddesi şu dua ile son buluyor: "Cenab-ı Hak'tan muvaffakiyet-i kâmile tazarru olunur."

23 NİSAN 1923 MECLİS AÇILIYOR

Araştırmacı-Yazar Dr. Recep Çelik, 23 Nisan 1920'de TBMM'nin açılış törenini ve meclisteki mebus yapısına dair dikkat çekici bilgiler verdi.

Meclis'te toplumun tüm kesiminin temsil edildiğini söyleyen Dr. Çelik, Meclis'in açıldığı 23 Nisan gününü şöyle anlattı: "Meclis açılış hazırlıklarına 23 Nisan 1920 cuma günü Hacı Bayram Camii'nde başladı. Cuma namazı kılındı, Kur'an-ı Kerim hatimlerinin duası yapıldı. Buhari-i Şerif okunması ise Meclis'e bırakıldı. Bundan sonra, türbeden çıkarılan Hacı Bayram-ı Veli'nin sancağı, kafilenin önüne geçirildi. Bu arada sancağın hemen arkasında, Sinop Mebusu Hoca Abdullah Efendi, üzerine yeşil örtü açılmış bir rahlenin üzerinde Kuran-ı Kerim ve sakal-ı şerif taşımaktaydı. Rahleyi yarı yoldan sonra Meclis'e kadar taşımak üzere Yozgat Mebusu Müftü Hulusi Efendi aldı. Bu şekilde tekbirler eşliğinde Meclis'in önüne gelinerek burada kurbanlar kesildi. Bursa Mebusu Hoca Fehmi Efendi'nin yapmış olduğu duaya mebuslar ve orada bulanan halk heyecanlı bir şekilde 'amin' diyorlardı. Meclis'te herkes yerini aldıktan sonra yine hocaların bir kısmı hep bir ağızdan nakarat halinde dua ve ayetler okuyorlar, bir kısmı da Buhari-i Şerif kıraatinde bulunuyorlardı. Kurban kesilmesinin ardından Meclis'in açılışı yapıldı."

TARİKAT ŞEYHLERİ DE VAR

Meclis'teki mebus yapısına dikkat çekerek "O günün Türkiye'sini yansıtıyordu" ifadelerini kullanan Dr. Çelik, "TBMM'de çiftçi, tüccar, avukat, gazeteci, bankacı, memur, asker, tarikat şeyhi, müftü, hoca, belediye başkanı, aşiret reisi, mühendis doktor, işçi olmak üzere toplumun her kesiminden milletvekilleri bulunuyordu. İlk eğitimini tamamlamamış milletvekilleri olduğu gibi birden fazla yüksek okul bitiren veya yurt dışında eğitimini tamamlayan milletvekillerini de bulunuyordu. Ayrıca milletvekilleri şive, giysi ve farklı düşüncelere mensup olmaları bakımından o günün Türkiye'sini yansıtıyordu" dedi.

MECLİS'İN DÖRTTE BİRİ DİN ADAMI

Meclis'e giren din adamlarının düşmana karşı direnişte etkili olduklarına vurgu yapan Dr. Çelik, "Meclis kayıtlarına göre seçilen 437 milletvekilinden 34'ü meclise katılmadı. Böylece birinci Meclis'te milletvekili sayısı 403 idi. Burada en önemli husus ise milletvekillerinin meslekleridir. Din adamı vasfını haiz olan 78 kişi vardı. Bu sayının 101'i bulması da muhtemeldir. TBMM'nin yaklaşık yüzde 25'i din adamlarından oluşuyordu. Din adamları buradaki çalışmalarını, vazifeleri sona erinceye kadar hiç aksatmadan başarıyla sürdürmüşler. Yayınladıkları beyannamelerle de halkı ve İslâm dünyasını işgalci güçlere karşı mücadeleye davet etmişlerdi" şeklinde konuştu.

O GÜNÜN TÜRKİYESİ

Osmanlı Arşivleri üzerine çalışmaları bulunan Dr. Recep Çelik, 23 Nisan 1920 Cuma gününü yani TBMM'nin açılış programını anlattı. Dr. Çelik, TBMM'deki 403 milletvekilinden 78'inin din adamı olduğunu söyledi. Meclis'teki mebus yapısına dikkat çeken Dr. Çelik, "Milletvekilleri şive, giysi ve farklı düşüncelere mensup olmaları bakımından o günün Türkiye'sini yansıtıyordu" dedi. MİLLİ GAZETE